Видови осип кај деца

Појавата на осип на кожата на детето обично ги загрижува родителите. Дали знаете како да ги разликувате? Кој осип е „опасен“? Дали терапијата е секогаш неопходна и дали родителот треба сам да направи нешто? Темата е многу широка и бара подетални објаснувања, но еве кратко потсетување и најважните знаци кои бараат итна „интервенција“ од лекар.

Основната поделба на осипите во педијатријата е на оние кои исчезнуваат (привремено бледнеат) при притискање со прст (петехии и пурпура) и оние кои остануваат кога ќе ја притиснеме промената.

Koji su osipi “opasni”?

Самото присуство на мали сипаници кога детето е добро и нема други симптоми е никакво значење и не бара никаков третман!

Осипот (ексантем) всушност не е дијагноза, туку симптом – промени на кожата кои го менуваат изгледот, чувството или состојбата на кожата. Тоа воопшто не мора да биде знак за некоја болест. Така, на пример, имаме многу примери на осип кај новороденчиња кои се сосема безопасни, но и кај постари деца (топлотен осип, на пример).

Kako prepoznati osip koji zahteva hitan odlazak lekaru?

Ako je dete u teškom opštem stanju – ima visoku temperaturu, pospano (ili izrazito uznemireno i razdražljivo), povraća, ima glavobolju, ukočen vrat ili druge bolove, a pritom se javi i ospa koja ne bledi na pritisak prstom, treba se ODMAH javiti lekaru!

Da li je svaka ospa koja ne bledi znak za uzbunu?

Ne, takva ospa samo označava da se radi o tačkastom krvarenju u koži. TO JESTE HITNO STANJE AKO JE PRAĆENO LOŠIM OPŠTEM STANJEM DETETA! Ako je dete dobrog opšteg stanja i pogotovo ako je ospa samo na nogama, može biti reč i o Henoh Šenlajn purpuri koja predstavlja vaskultis tj zapaljenje malih krvnih sudova i realno nije hitno stanje. Petehije se mogu javiti i kada je koža bila izložena nekom pritisku, naporu, vakuumu (oko očiju kod povraćanja i tvrde stolice, na grudima posle EKG-a i sl.).

Дали коприва е итен случај?

Коприва (латински – уртрикарија) е пример за сипаница која исчезнува со допир на прст. Тоа се црвени пломби со неправилна форма и големина, понекогаш тие се споени и покриваат големи површини на телото. Тоа што е зафатена поголема површина не значи дека копривата се потешки и обратно.Трајењето на симптомите исто така не е поврзано со сериозноста на алергијата бидејќи копривите сакаат да „оди околу целото тело“ и се враќаат (има и хронични коприва).

Kako da roditelj prepozna koprivnjaču i šta treba uraditi?

Sve liči na kožu koju je „oprlila“ ili „ožarila“ kopriva. I jako, čak neizdrživo svrbi 🙂 Odmah treba dati lek protiv alergije (Pressing, Cetirizin, Aerius…), a protiv svraba premazivati cink pastom sa mentolom („krečno mleko“, kao za boginje). I to je najčešće sve što je potrebno. Ali, ako uz promene po koži dete ima i osećaj gušenja, zadebljalog jezika, „knedle u grlu“ – ODMAH se javiti lekaru!

Da li je koprivnjača jedini vid ispoljavanja alergije?

Ne, naravno. Alergija se može ispoljiti na hiljadu načina i nisu svi vezani za osip i promene na koži. Ako dete pije neki lek i javi se ospa, odmah prekinuti sa davanjem leka i takođe dati detetu lek protiv alergije. Mada se možda radi samo o „kombinaciji“ dejstva leka i virusne infekcije.

Ekcemi su takođe vid ispoljavanja “alergijske/atopične konstitucije” deteta, vrlo su česti u današnje vreme, ali to je posebna i vrlo ozbiljna tema…

Koji su još osipi važni i traže neodložan pregled lekara?

Kod nevakcinisane (ili onih koji imaju samo jednu dozu) dece treba misliti i na male boginje (Morbili), a tu takođe imamo poremećeno opšte stanje, temperaturu, suzenje očiju i malaksalost. Visoku temperaturu imamo i kod većine dece sa šarlahom ali je tada sve praćeno i jakim bolom u grlu.

Svakako da ospe koje ne prolaze ili se šire traže pregled lekara, ponekad i konsultaciju dermatologa.

Ostale ospe su bezazlene i tada je koža samo „indikator“ onoga što se dešava u organizmu. Virusni egzantemi, ekcem, alergije na lekove, hranu, ujede insekata su samo neki od primera.

Da li samo lekovi izazivaju alergije i osipe?

Ne, svaki virus može da ima “svoju ospu”. Samo su virusni egzantemi češći kada se upotrebljava antibiotik, koji je u takvoj situaciji „višak“. Još jedan razlog da se ne žuri sa tim i da se nikako ne uzimaju „na svoju ruku“. Jedan od primera je mononukleoza (“bolest poljupca”) gde se osip javlja samo u oko 15% pacijenata ali većinom kod onih koji piju Amoksicilin/Ampicilin (pažnja: Amoksicilina ima i u Panklavu/Amoksiklavu/Augmentinu!)

Šta sve može da dovede do pojave alergijskog egzantema?

Забележливо е дека егзантемите кај децата се почести, како и употребата на „хемија“ во сите облици: сапуни, купки, шампони, разни лосиони и млека за тело. Детската кожа е особено чувствителна на токсичните материи од детергентите и омекнувачите, дури и кога тие се присутни во минимални количини. Секогаш е мудро да се инвестира во детергенти кои не содржат хемикалии и се безбедни за новородените бебиња. Еден таков е еколошкиот детергент и омекнувач ECOEGG кој има 0% токсични хемикалии и е дерматолошки и клинички тестиран. Исто така, не содржи конзерванси, парабени, ензими, петрохемикалии, избелувачи, SLS/SLES, палмино масло, микропластика, фосфати. Покрај тоа, тој е и хипоалергичен (одобрен од британското здружение за алергија ALLERGY UK) и како таков со задоволство го препорачувам на сите, особено на оние со нежна и чувствителна кожа. Сега може да се најде во нашите продавници, аптеки и аптеки.

Međutim, ništa manje važna nije hemija i u hrani – konzervansi, aditivi, pesticidi, veštačke boje i arome koji su, na žalost, neizostavni sastojci svakodnevne ishrane svih nas pa i dece. Zato ih u mlađem uzrastu treba maksimalno izbegavati i potražiti prirodne, netretirane i organske proizvode. Mada, alergena može biti apsolutno svaka namirnica, koliko god da je zdrava i koliko god da je puta dete pre toga jelo bez posledica…

Da li neki osipi pobuđuju sumnju na neke druge bolesti?

Da, osipi koji ne prolaze i nisu u vezi ni sa virusnom infekcijom niti sa alergijom ponekad traže dalja ispitivanja. Vitiligo (nedostatak pigmenta – bele mrlje), leptirasti osip na licu, osipi oko očiju, na zglobovima, u obliku marame/šala na trupu su retki ali važni indikatori mogućeg autoimunog oboljenja. Vaš pedijatar će u konsultaciji sa dermatologom sprovesti pretrage koje će isključiti/potvrditi ovakvu sumnju.

Da li roditelj može upotrebiti nešto iz „kućne apoteke“?

Da, ali samo blage neutralne masti i kreme. Obično su na bazi pantenola (kao što je Bepanthen) ili cinka (kao Sudokrem), a tu je i pomenuto „krečno mleko“. Ovakvi postupci neće izmeniti kliničku sliku i neće otežati posao lekaru da prepozna o kom stanju se radi, a može pomoći detetu i često je i jedina terapija koja je potrebna (npr osipi od znoja i vrućine).

Kako pomoći detetu kad ga mnogo svrbi?

Чешањето е многу често придружник на осип од различно потекло. Доколку терапијата што ја применувате не го потиснала доволно чешањето и поради тоа детето е нервозно и вознемирено, обидете се: брзо туширање со млака (речиси ладна) вода, навлажнете го воздухот во просторијата, избегнувајте синтетичка (но и волнена) облека. и ќебиња, нанесете (покрај редовна терапија) и цинкова паста со ментол. Многу е важно да се спречи гребење колку што е можно, бидејќи тоа ја зголемува можноста за последователна инфекција и уште повеќе чешање потоа 🙂 Но можеби е најважно да се посветите целосно на детето во тие денови, да му читате приказни, да ја пеете неговата омилена песна или донесе неговиот најдобар пријател (ако не се сипаници се разбира)…

Во секој случај, осип кај детето не е причина за паника, а често и не е за лекување. Уште еднаш применете го златното правило и добро погледнете го детето: како се однесува, каква е неговата состојба на свест и „општа состојба“. Сè ќе биде многу појасно и полесно. Нема тешко болно дете кое трча по дома и се смешка, па нека има „дамки“…

„Практика за третман на алергии, нетолеранции и кожни болести https://bellavita.rs/“